نصب و پیکربندی Git؛ شروع کار با سیستم کنترل نسخه

قبل از اینکه بتوانید با Git کار کنید، باید آن را روی سیستم‌تان نصب و پیکربندی کنید. برخلاف برخی ابزارها، Git به‌صورت پیش‌فرض روی ویندوز یا macOS نصب نیست و نیاز است که به‌طور دستی آن را نصب کنید. در این مقاله، مراحل نصب Git در سیستم‌عامل‌های مختلف و تنظیمات اولیه‌ی آن را بررسی می‌کنیم.

نصب Git در سیستم‌عامل‌های مختلف

1. نصب Git در ویندوز

• وارد سایت رسمی Git شوید.
• نسخه‌ی مناسب ویندوز (32 یا 64 بیتی) را دانلود کنید.
• نصب‌کننده (Installer) را اجرا کنید.
• مراحل نصب را با گزینه‌های پیش‌فرض ادامه دهید (مگر اینکه نیاز خاصی داشته باشید).

پس از نصب، می‌توانید با اجرای دستور زیر در Command Prompt یا Git Bash نسخه‌ی Git را بررسی کنید:

git --version

2. نصب Git در macOS

برای کاربران مک، دو روش اصلی وجود دارد:

• روش اول: با Homebrew (پیشنهادی)

brew install git

• روش دوم: دانلود مستقیم از وب‌سایت Git
  از git-scm.com فایل نصب را دریافت و اجرا کنید.

3. نصب Git در لینوکس

اکثر توزیع‌های لینوکس مخازن رسمی Git را دارند:

• Debian/Ubuntu

sudo apt update
sudo apt install git

• Fedora

sudo dnf install git

• Arch Linux

sudo pacman -S git

پیکربندی اولیه Git

بعد از نصب، باید Git را برای استفاده در پروژه‌های‌تان پیکربندی کنید. این تنظیمات شامل نام کاربری و ایمیل است که در Commitها ثبت می‌شود.

تنظیم نام و ایمیل

git config --global user.name "Your Name"
git config --global user.email "your.email@example.com"

• --global باعث می‌شود این تنظیمات برای همه‌ی پروژه‌ها اعمال شوند.
• اگر بخواهید فقط برای یک پروژه تنظیم شود، کافی است بدون --global دستور را اجرا کنید.

بررسی تنظیمات

برای مشاهده‌ی تنظیمات فعلی:

git config --list

تنظیم ویرایشگر پیش‌فرض

اگر می‌خواهید ویرایشگر پیش‌فرض Commitها را تغییر دهید (مثلاً به VS Code):

git config --global core.editor "code --wait"

تنظیم رنگ‌ها برای خوانایی بهتر

git config --global color.ui auto

فایل تنظیمات Git

تنظیمات Git در سه سطح ذخیره می‌شوند:

1. سیستم (System): برای همه‌ی کاربران سیستم (/etc/gitconfig).
2. کاربر (Global): فقط برای کاربر فعلی (~/.gitconfig).
3. مخزن (Local): فقط برای همان پروژه (.git/config).

اولویت همیشه با Local است، سپس Global و در نهایت System.

بررسی صحت نصب و پیکربندی

برای اطمینان از نصب موفق و تنظیمات درست، می‌توانید یک تست ساده انجام دهید:

1. یک پوشه بسازید:

mkdir git-test
cd git-test

2. یک مخزن Git بسازید:

git init

3. وضعیت پروژه را بررسی کنید:

git status

اگر پیغام موفقیت‌آمیز دریافت کردید، یعنی Git روی سیستم شما آماده‌ی استفاده است.

در این فصل یاد گرفتیم که Git را روی سیستم‌های مختلف نصب و پیکربندی کنیم.

• در ویندوز، با نصب‌کننده‌ی رسمی.
• در macOS، با Homebrew یا فایل نصب مستقیم.
• در لینوکس، با بسته‌های مدیریت نرم‌افزار.
• سپس تنظیمات اولیه مثل نام، ایمیل و ویرایشگر را انجام دادیم.

در فصل بعد (Chapter 4: Staging Files and Creating First Commit) اولین Commit واقعی خود را انجام می‌دهیم و عملاً کار با Git را شروع می‌کنیم.